พระผงสรงรุ่นแรก พิมพ์น้ำเสาใหญ่ สมเด็จโฆษาจารย์(เจริญ) วัดเทพศิรินทร์ฯ ปี2484

พระผงรุ่นสรงน้ำ หรือที่สมัยก่อนนิยมเรียกกันว่า “สมเด็จรุ่นสรงน้ำ” นั้นผงมวลสารต่างๆ ท่านเจ้าคุณพระสาสนโสภณ(เอื้อน) และท่านเจ้าคุณศีลขันธโสภณ(สนิท) ได้รวบรวมเสาะหามาเป็นจำนวนมาก อาทิเช่น ผงพระกรุวัดสามปลื้ม 2 บาตรเต็มๆ , พระกรุเนื้อดินหลากหลาย , ผงพระสมเด็จชำรุดจากเพดานโบสถ์วัดระฆัง เป็นต้น
เมื่อรวบรวมผงมวลสารต่างๆ แล้วได้นำไปให้ คุณหมอชิต นภาสรรพ เจ้าของยานัตถุ์หมอมี ใช้เครื่องบดให้ละเอียด แล้วนำผสมกับดินสอพองที่เจ้าประคุณสมเด็จฯทรงเขียนอักขระยันต์แล้วลบออก (นำผงที่ลบออกมานี้รวบรวมมาเก็บแยกไว้) ทรงกดแม่พิมพ์ด้วยพระหัตถ์ของพระองค์เองเป็นปฐมฤกษ์

สำหรับบล็อกแม่พิมพ์นั้น ท่านเจ้าคุณพระธรรมไตรโลภาจารย์ (นิรันดร์) เป็นผู้ออกแบบ โดยด้านหน้าเป็นองค์พระพุทธปางสมาธิ ที่จำลองมาจาก พระพุทธสิหิงค์ ที่ประดิษฐานอยู่ที่ วิหารพระพุทธสิงหิงค์ จ.ชลบุรี

เนื่องจากพระพุทธรูปดังกล่าวเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ของคนเมืองชลบุรี และท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯก็เป็นคนเมืองชลฯ อุปสมบทเป็นพระภิกษุที่วัดเขาบางทราย จ.ชลบุรี แต่มาครองตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดเทพศิรินทร์ในกาลต่อมา และมีสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะระดับสมเด็จฯ ส่วนด้านหลังเป็น ยันต์น้ำเต้า แต่เนื่องจากการเขียนอักขระลายมือของท่านเจ้าประคุณพระธรรมโตรโลกาจารย์ ค่อนข้างจะหวัด ทำให้ช่างแกะบล็อกแม่พิมพ์ตามแบบร่าง อักขระตัว ”อะ” ที่ด้านบน จึงออกมาคล้ายรูป ตัวเอช ในภาษาอังกฤษ

พระผงรุ่นสรงน้ำ พ.ศ.2484 นี้ แบ่งออกเป็น 2 แบบด้วยกัน คือ แบบหน้าเดียว และ แบบสองหน้า(พระคะแนน)
แบบหน้าเดียว จำนวนการสร้างประมาณ 30,000 องค์
แบบสองหน้า (พระคะแนน)มีจำนวนการสร้างเพียง 500 องค์
โดยพิมพ์สองหน้า ผู้กดพิมพ์คือ ท่านเจ้าคุณศีลขันธโสภณ (สนิท) วัดศีลขันธาราม จ.อ่างทอง ซึ่งขณะนั้นเป็น พระสมุห์ฐานานุกรมของเจ้าประคุณสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์

พุทธลักษณะ พระผงรุ่นสรงน้ำ กรอบพิมพ์รูปทรงสามเหลี่ยมคล้าย “ใบหอก”ด้านหน้าตรงกลางเป็นพระพุทธรูปนั่งขัดสมาธิ สถิตอยู่เหนืออาสนะฐานบัวคว่ำบัวหงายภายในซุ้มเรือนแก้ว ด้านหลังเป็นยันต์ภควันหรือยันต์น้ำเต้า เป็นอักขระขอมยันต์นูน 3 แถว ด้านบนเป็นตัว ”อะ” ตรงกลางเป็นตัว ”อุ” และตัว ”มะ” ด่านล่างเป็นพระนามย่อ ”พ.ฆ.อ” หมายถึง พระพุทธโฆษาจารย์ ส่วนเนื้อพระเป็นเนื้อผงผสมเส้นเกศา ผิวปรากฎคราบสีน้ำตาลจากการนำพระลงชุบน้ำยาย้อมแห หรือน้ำยางลูกมะพลับ นั่นเอง

ปัจจุบันพระผงรุ่นสรงน้ำ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ) วัดเทพศิรินทร์ พ.ศ.2484 ได้รับความนิยมสูงและเสาะหาค่อนข้างยากมาก